Ubezwłasnowolnienie częściowe, znane również jako ograniczenie zdolności do czynności prawnych, to termin prawny odnoszący się do sytuacji, w której osoba nie jest w pełni zdolna do podejmowania decyzji prawnych lub zarządzania swoim majątkiem. W przeciwieństwie do całkowitego ubezwłasnowolnienia, w przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego, osoba zachowuje pewną autonomię, ale jej zdolność do podejmowania określonych czynności prawnych jest ograniczona.
Jak wskazuje adwokat (Warszawa), osoba ubezwłasnowolniona częściowo może być pozbawiona zdolności do samodzielnego zarządzania swoim majątkiem. W takim przypadku sąd może mianować kuratora majątkowego, który będzie odpowiedzialny za zarządzanie finansami i podejmowanie decyzji związanych z majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.
W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego, osoba może mieć ograniczoną zdolność do podejmowania decyzji medycznych. Sąd może wymagać, aby dana osoba konsultowała się z lekarzem lub powierzyła decyzje medyczne opiekunowi prawnemu.
Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może wymagać zgody opiekuna prawnego lub sądu w celu zawarcia niektórych czynności prawnych, takich jak sprzedaż nieruchomości, zawarcie umowy o dużej wartości lub udzielenie pełnomocnictwa.
W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego sąd nadzoruje i kontroluje czynności podejmowane przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo. Sąd może monitorować zarządzanie majątkiem i podejmowane decyzje, aby zapewnić ochronę interesów osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.
Ubezwłasnowolnienie częściowe i ubezwłasnowolnienie całkowite są dwoma różnymi pojęciami prawno-opiekuńczymi, dotyczącymi zdolności osoby do podejmowania decyzji prawnych i zarządzania swoim majątkiem. Wyróżnia się 3 podstawowe różnice:
Główną różnicą między ubezwłasnowolnieniem częściowym a całkowitym jest stopień ograniczenia zdolności osoby. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego osoba ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych tylko w niektórych aspektach swojego życia. Nadal zachowuje pewną autonomię i może podejmować pewne decyzje samodzielnie. Natomiast w przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego osoba traci zdolność do podejmowania wszelkich czynności prawnych i zarządzania swoim majątkiem. W takim przypadku opiekun prawny, powołany przez sąd, pełni pełną kontrolę nad decyzjami i działaniami osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie.
Ubezwłasnowolnienie częściowe dotyczy tylko określonych dziedzin życia, w których osoba ma trudności lub niezdolność do podejmowania decyzji. Mogą to być na przykład decyzje finansowe, decyzje medyczne lub umowy o dużej wartości. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może zachować zdolność do podejmowania innych czynności prawnych. Natomiast ubezwłasnowolnienie całkowite obejmuje wszystkie dziedziny życia, a osoba traci zdolność do podejmowania jakichkolwiek decyzji prawnych.
W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego sąd nadzoruje i kontroluje działania osoby, ale nadzór ten jest bardziej ograniczony niż w przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego. Sąd monitoruje i podejmuje decyzje dotyczące tych dziedzin życia, które są objęte ubezwłasnowolnieniem częściowym. W przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego sąd pełni szerszą rolę i nadzoruje wszystkie decyzje i działania podejmowane przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie.